Zeventiende-eeuwse stadsbibliotheek ‘De Librije’

De stad Enkhuizen telt vele monumenten die herinneren aan haar grootse verleden. Eén monument leidde tot voor kort een tamelijk verborgen bestaan: de Librije in de Westerkerk.

Dit is de oudste nog in originele staat bewaard gebleven 17de eeuwse stadsbibliotheek van Nederland. Elke bezoeker die in het Zuiderportaal van de kerk de wenteltrap naar boven betreedt, waant zich 400 jaar terug in de tijd.

De geschiedenis van de Librije gaat terug tot het einde van de 16de eeuw. De overdracht van het legaat boeken van predikant Gerardus Vesterman aan de kerkelijke gemeente in 1588 heeft bij de stichting een rol gespeeld. De Enkhuizer stadsdokter Bernardus Paludanus (1550- 1633) heeft waarschijnlijk de aanbouw aan de kerk ten behoeve van de stadsbibliotheek gestimuleerd.

De collectie groeide uit tot een wetenschappelijke bibliotheek. Naast theologische werken van o.a. Augustinus en Erasmus, de Biblia Polyglotta van Plantijn, zijn ook de beroemde cruydtboecken van Dodonaeus en Clusius aanwezig in de boekenkasten. Werken van cartografen als Mercator en Blaeu mochten in deze boekerij niet ontbreken. Halverwege de 18de eeuw stagneerde de groei van de boekencollectie.

Gedurende de 19de eeuw belandde de Librije in de vergetelheid, maar in het begin van deze eeuw is de historische waarde herontdekt als monument voor wetenschap en geschiedenis. Na restauratie van de Westerkerk heeft een stichting zich ingezet voor het behoud en beheer van deze Librije.

Rondleidingen op afspraak

Tijdens de zomeropenstelling van de Westerkerk in de maanden juli en augustus is de Librije op afspraak te bezoeken op dinsdag t/m zaterdag. Rondleidingen voor max. 12 personen vinden plaats om 14.00 uur en 15.15 uur en duren ca. 60 minuten. Buiten deze periode zijn eventueel rondleidingen voor groepen op afspraak mogelijk.

Tijdens de rondleidingen wordt ook gebruik gemaakt van de fraaie historische kerkenraadskamer met het bijzondere goudleerbehang. De kosten zijn €5,- per persoon. Pinbetaling is mogelijk . Ook is de Librije te bezoeken tijdens het Open Monumenten Weekend. Er vinden dan geen rondleidingen plaats in verband met de te verwachten drukte.